برشهایی از یک بازدید
ویلا ساووا، اثر لوکوربوزیه، 30-1928
1- پوآسی (Poissy) تا پاریس فاصلهی چندانی ندارد. برای دیدن ویلا ساووا (Villa Savoye) کافی است که از مرکز پاریس سوار یکی از قطارهایی شوید که شما را به دهکدهی پوآسی میرساند. در ایستگاه قطار پوآسی آرامش خاصی حکمفرماست و از تراکم و ازدحام جمعیتی که تا دقایقی پیشتر در پاریس میدیدی، نشانهای نمییابی. اما مشکل از آنجا آغاز میشود که ویلا ساووا با فاصلهی نسبتاً قابل توجهی از ایستگاه قطار قرار گرفته و برای رسیدن به آن باید یا مسیر 20 دقیقهای را پیاده طی کنی و یا به کمک یکی از خطوط اتوبوس دهکده خودت را به آنجا برسانی. به خاطر همین فاصله، کمکم با جوانان عمدتاً دانشجویی در پیرامونت برخورد میکنی که که از کشورهای مختلف برای دیدن شاهکار لوکوروبوزیه به پوآسی آمدهاند و همگی سردرگم بهدنبال پاسخی بر یک پرسش میگردند: "ویلا ساووا در کجای پوآسی قرار گرفته؟"
2- برخورد ما با آثار بزرگ و تأثیرگذار معماری همیشه از طریق واسطهای به نام کتب و مجلات معماری صورت گرفته است. برخورد از نردیک و بلاواسطه با این آثار لذت خاصی دارد. در واقع این لذت شامل مشاهدهی عینی چیزی است که بهدنبالش بودهاید در سه بعد و با اندازههای واقعیاش یا قدم زدن در فضای داخلیای است که تا پیش از این آن را تنها از روی نقشه و خطوط ترسیمیاش میتوانستید در ذهن خود مجسم کنید. ویلا ساووایی که به چشم میبینید، همانی نیست که قبلتر در کتابها و مجلات دیده بودید.
3- اینکه تا چه حد ویلا ساووا «ماشینی برای زندگی» است بر من مشخص نیست. ستونهای بتنی، بام مسطح، باغ روی بام، پلان آزاد، نمای آزاد و پنجرههای طویل و سرتاسری هیچکدام علیرغم تعریفهای موجود، دلیلی بر مشابهت این ساختمان با ماشین نیستند چرا که ترکیب این عناصر مدرن به دست لوکوربوزیه به صورتی هنرمندانه و شاعرانه صورت پذیرفته و او سعی کرده تا همهی شرایط آسایش زندگی آدمی از نوع مدرنش را برای ساکنان این ویلا بدور از روحیهی ماشینی فراهم آورد: پارکینگ، حمام، استخر، سرویس بهداشتی، اتاق مطالعه، اتاق کار همه اتفاقات جدیدی در عرصهی معماری به سال 1928 هستند. بعلاوه تقریباً از همه جای ساختمان چشماندازی بیبدلیل به طبیعت و محیط پیرامون وجود دارد. ویلا ساووا خانهای برای «زندگی» است.
4- ویلا ساووا بهمانند یک موزه اداره میشود. ورودی آن برای دانشجویان هنر و معماری رایگان است و سایرین تنها با پرداخت چهار و نیم یورو اجازهی ورود پیدا میکنند. در ابتدای ورود به ساختمان کتابهایی با مضمون لوکوربوزیه و آثارش اکثراً به زبان فرانسوی به فروش میرسند و ماکتی از ساختمان در طبقهی همکف در معرض دید عموم قرار داده شده است.
5ـ طراحی مبلمانها و آرایش فضاهای داخلی ویلا بصورت دورهای و توسط هنرمندان معاصر صورت می گیرد.